logo_giakoumi
phone+30 22410 28226
envelopeinfo@giakoumi.gr

Σπίλοι

Αρχική Δερματολογικές Παθήσεις Κλινική Δερματολογία Σπίλοι

Οι σπίλοι (κοινώς ελιές) είναι καλοήθεις αθροίσεις κυττάρων δερματικής προέλευσης με ποικίλα χαρακτηριστικά.

Οι σπίλοι διακρίνονται σε συγγενείς, που υπάρχουν από τη γέννηση ή εμφανίζονται λίγο μετά, και σε επίκτητους, που εμφανίζονται προοδευτικά κατά τη διάρκεια της ζωής. Οι μεγάλοι συγγενείς σπίλοι (με διάμετρο πάνω από 20 εκατοστά) είναι σχετικά επικίνδυνοι καθώς υπάρχει μέτρια πιθανότητα για ανάπτυξη μελανώματος πάνω τους και συνίσταται η χειρουργική αφαίρεση τους.

Οι σπίλοι μπορούν να εμφανισθούν οπουδήποτε στον ανθρώπινο σώμα, ωστόσο είναι πιο συχνοί στα μέρη του σώματος που είναι εκτεθειμένα στην ηλιακή ακτινοβολία. Ο αριθμός και το είδος των σπίλων εξαρτάται από γενετικούς παράγοντες (κληρονομικότητα) και από την έκθεση στον ήλιο.

Οι σπίλοι πέρα από το αισθητικό θέμα που μπορεί να προκαλούν λόγω εντόπισης και μεγέθους έχουν μεγάλη σημασία, λόγω της συσχέτισής τους με το μελάνωμα. Το μελάνωμα αν διαγνωστεί έγκαιρα και αφαιρεθεί άμεσα θεραπεύεται, αν όμως καθυστερήσει και προχωρήσει σε βάθος ή δώσει μεταστάσεις έχει κακή εξέλιξη.

Το μελάνωμα μπορεί να αναπτυχθεί πάνω σε έναν προυπάρχοντα σπίλο ή να αναπτυχθεί σε φυσιολογικό δέρμα.

spilos
Πότε είναι ύποπτοι
Διάγνωση
Χαρτογράφηση Σπίλων
Ποιοι πρέπει να κάνουν τακτικό έλεγχο
Θεραπεία

Πότε είναι ύποπτοι

Ας δούμε λοιπόν κάποια βασικά χαρακτηριστικά ενός ύποπτου σπίλου που ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί και που πρέπει να τον οδηγήσουν στο δερματολόγο. Θα ακολουθήσουμε τον διεθνώς αναγνωρισμένο μνημονικό κανόνα ABCDE που μας βοηθά να ταξινομήσουμε όσα πρέπει να ελέγξουμε:

Α (asymmetry) ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑ του σπίλου, δηλαδή αν χωρίσουμε το σπίλο σε κάθετο και οριζόντιο άξονα (γραμμή) το δεξί με το αριστερό και το πάνω με το κάτω τμήμα να μην είναι παρόμοια μεταξύ τους.

Β (border) Το ΟΡΙΟ στην περιφέρεια του σπίλου αν έχει προσεκβολές σαν δάκτυλα ή δαντελωτή όψη θα πρέπει να μας οδηγήσει για περαιτέρω έλεγχο στο δερματολόγο.

C (color) To ΧΡΩΜΑ του σπίλου αν δεν είναι ομοιόμορφο και έχει μεγάλη ποικιλία (πχ ένας ή περισσότεροι συνδυασμοί από μαύρα, καφέ, γκρι, μπλε, κόκκινα και λευκά στοιχεία) πρέπει να μας κινητοποιήσει.

D (diameter) Η ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ της ελιάς, αν είναι πάνω από 5-6 χιλιοστά επίσης θεωρείται σημείο για διερεύνηση.

Ε (Elevation/Evolution- ανύψωση/εξέλιξη): εάν ένας σπίλος παρουσιάσει μια οποιαδήποτε αλλαγή από την αρχική του μορφολογία, εάν ο σπίλος μεγαλώνει, εάν ο σπίλος εμφανίζει κνησμό, πόνο ή οίδημα, εάν η βλάβη είναι παράξενη στην αφή ή παρουσιάζει αλλαγή στο χρώμα της (αποχρωματισμό ή υπέρχρωση), εάν ο σπίλος αιμορραγεί ή αν παρουσιάζει αλλαγή αισθητικότητας, κρίνεται επιτακτική και άμεση η επίσκεψη σε δερματολόγο.

Αν επίσης δούμε μια καινούργια βλάβη να εμφανίζεται και είναι διαφορετική από τις ελιές που ήδη έχουμε (ο κανόνας του “the ugly duckling”) πρέπει να προγραμματίσουμε εξέταση άμεσα σε ειδικό γιατρό.

Διάγνωση

Πολλοί από τους σπίλους μπορούν να διαγιγνώσκονται με απλή επισκόπηση από τον δερματολόγο. Ο δερματολόγος, αφού εξετάσει κλινικά τις ελιές θα επικεντρωθεί σε όσες από το ιστορικό και την εμφάνιση θεωρεί ύποπτες και θα προχωρήσει στη δερματοσκόπηση, μια εξέταση με ειδικό φακό. Αν οι ύποπτες βλάβες είναι πολλαπλές θα σας προτείνει μια εξειδικευμένη εξέταση (ψηφιακή χαρτογράφηση) και ένα πρόγραμμα περιοδικού ελέγχου (ανα 6-12 μήνες). Ο Δερματολόγος είναι ο πλέον αρμόδιος να αποφανθεί αν ένας σπίλος είναι καλοήθης ή ύποπτος και επομένως αν χρειάζεται απλά μια παρακολούθηση ή αν πρέπει να αφαιρεθεί και να εξεταστεί ιστολογικά (Βιοψία).

Η εξέταση σπίλων από τον δερματολόγο συνιστάται να γίνεται μία φορά το χρόνο για τυχόν αλλαγές στη μορφολογία τους.

Χαρτογράφηση Σπίλων

Η πιο σύγχρονη μέθοδος εξέτασης των σπίλων είναι η χαρτογράφηση. Η χαρτογράφηση πλεονεκτεί ως προς την δερματοσκόπηση, καθώς μας επιτρέπει να αξιολογήσουμε την εξέλιξη των σπίλων και των μελαγχρωματικών αλλοιώσεων σε βάθος χρόνου. Η χαρτογράφηση των σπίλων αποτελεί την πιο αξιόπιστη μέθοδο για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος. Η χαρτογράφηση των σπίλων πρέπει να γίνεται μία φορά ετησίως, εκτός αν θεωρηθεί αναγκαία ή επανεξέταση κάποιου σπίλου πιο σύντομα.

xartografisi-spilwn

Ποιοι πρέπει να κάνουν τακτικό έλεγχο

Άτομα υψηλού κινδύνου να αναπτύξουν κακόηθες μελάνωμα θα πρέπει να προβαίνουν συστηματικά σε έλεγχο των σπίλων τους. Τέτοια άτομα θεωρούνται:

  • Άτομα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα (φωτότυπος 1 και φωτότυπος 2).
  • Άτομα με ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων, ιδιαίτερα στην παιδική ή την εφηβική ηλικία.
  • Άτομα με πολυάριθμους σπίλους (περισσότερους από 50).
  • Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος ή μελανώματος.
  • Άτομα με ατομικό ιστορικό καρκίνου του δέρματος ή μελανώματος.
  • Άτομα που εμφανίζουν γιγαντιαίο συγγενή μελανοκυτταρικό σπίλο.
  • Άτομα που έχουν το σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων, δηλαδή παρουσία μεγάλου αριθμού άτυπων σπίλων στο σώμα που εμφανίζουν ανομοιομορφία στο χρώμα και έχουν ανώμαλα όρια.

Θεραπεία

Ένας σπίλος μπορεί να αφαιρεθεί επειδή θεωρείται ύποπτος για εξαλλαγή, επειδή είναι σε σημείο που τραυματίζεται συχνά και δημιουργεί προβλήματα στην καθημερινότητα,  είτε επειδή δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα στον ασθενή.

Υπάρχουν οι εξής τρόποι αφαίρεσης των σπίλων:

– Αφαίρεση των σπίλων με laser Erbium:YAG ή CO2

Δεν είναι όλοι οι σπίλοι κατάλληλοι για αφαίρεση με laser. Ένας σπίλος μπορεί να αφαιρεθεί με laser μόνο εφόσον είναι απόλυτα βέβαιο ότι πρόκειται για καλοήθη βλάβη (σπίλοι χωρίς κίνδυνο εξαλλαγής). Το πλεονεκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι η βλάβη μπορεί να αφαιρεθεί χωρίς να δημιουργηθεί ουλή. Ωστόσο, εάν υπάρχει η παραμικρή υποψία για κακοήθεια, ο σπίλος θα πρέπει να αφαιρείται χειρουργικά και να αποστέλλεται για βιοψία.

– Χειρουργική αφαίρεση των σπίλων

Όταν οι σπίλοι είναι επίπεδοι ή όταν υπάρχει η υποψία κακοήθειας συστήνεται η  χειρουργική εκτομή των σπίλων και η ιστολογική τους εξέταση. Το σημάδι που θα μείνει μετά την αφαίρεση του σπίλου εξαρτάται από το μέγεθός του,  τον τρόπο αφαίρεσης του και από την επουλωτική ικανότητα του οργανισμού.